Verbintenis: definitie

Een verbintenis is een vermogensrechtelijke rechtsbetrekking tussen twee (of meer) personen, op grond waarvan de één tot iets gerechtigd is, waartoe de ander is verplicht.

Het recht noemt men de actieve zijde, de vordering. De gerechtigde is de crediteur.

De plicht noemt men de passieve zijde; de schuldige is de debiteur.

Let op: vaak wordt de term “vordering”, “vorderingsrecht” of “schuld” gebruikt als synoniem voor de (gehele) verbintenis.

Inhoud van verbintenissen: een verbintenis verplicht tot een prestatie.

Een prestatie is een geven, doen of niet doen, het behalen van een resultaat of een garantie.

• geven
• doen
• niet doen (ook wel: nalaten)
• het behalen van een resultaat of een garantie

Nakoming van een verbintenis wordt juridisch veelal geduid met het woord “betalen”. Daarmee wordt dan vaak iedere vorm van nakoming bedoeld.

Betaling kan in beginsel door een ieder geschieden. Ook door een derde. Dat volgt uit art. 6:30 BW.

Art. 6:30 lid 1 BW:

Een verbintenis kan door een ander dan de schuldenaar worden nagekomen, tenzij haar inhoud of strekking zich daartegen verzet.

De nakoming wordt beheerst door

• afdeling 6.1.6 (art. 6:27 e.v. BW)
• afdeling 6.1.11 (art. 6:111 e.v. BW)

Het recht op nakoming wordt ex titel 3:11 geëffectueerd (art. 3:296 e.v. BW).

Het recht op nakoming ontstaat rechtstreeks uit de verbintenis zelf (dat volgt uit art. 3:296 BW). Aanmaning of verzuim is daarvoor dan ook geen vereiste. In dat verband wordt ook wel eens de term “rauwelijks” gebruikt: je hebt normaal gesproken altijd het recht op nakoming, zonder dat er eerst nog aanvullende stappen hoeven te worden gezet.

Art. 3:296 BW:

1. Tenzij uit de wet, uit de aard der verplichting of uit een rechtshandeling anders volgt, wordt hij die jegens een ander verplicht is iets te geven, te doen of na te laten, daartoe door de rechter, op vordering van de gerechtigde, veroordeeld.

2. Hij die onder een voorwaarde of een tijdsbepaling tot iets is gehouden, kan onder die voorwaarde of tijdsbepaling worden veroordeeld.